Tôi vừa đọc một bài báo trong tờ báo Popular Science về "Làm mô hình mặt của phạm nhân dùng DNA lấy từ hiện trường của vụ án". Đây là tin chấn động về công nghệ sinh học mới (New Biotechnology).
Tôi xin dịch vài đoạn quan trọng cần biết:
Mùa Đông nầy, một hảng công nghệ sinh học bắt đầu đưa ra đề nghị làm một việc mới toanh cho cảnh sát. Hảng Parabon NanoLabs' Snapshot service ở Virginia đồng ý cho cảnh sát gởi mẩu DNA lấy trong hiện trường vụ án. Từ DNA nầy, hảng sẽ làm mô hình phỏng đoán gương mặt của ngưòi đó giống như thế nào. Điều nầy cho điều tra viên một hướng đi mới, giám đốc Ellen McRae Greytak của hảng Parabon nói với nhà báo Popular Science. "Ý định dùng Snapshot, cho điều tra viên một đường lối mới để dùng DNA."
Hảng Parabon NanoLabs đã làm 10 vụ, mỗi vụ đều khác đơn vị cảnh sát, Greytak cho biết. Đơn vị cảnh sát đầu tiên, phát hành gương mặt phỏng đoán ra công cộng, là đơn vị cảnh sát ở Columbia, South Carolina. Đơn vị cảnh sát phát hành tờ yết thị làm từ DNA của người khả nghi trong vụ giết người chưa giải quyết của cô 25 tuổi tên Candra Alston và đứa con gái 3 tuổi năm 2011.
Đây là yết thị của đơn vị cảnh sát đầu tiên.
Trong vài năm qua, những nhà nghiên cứu đã làm được một bước to lớn đưa đến có thể tạo dáng con người bằng cách dùng DNA. Hảng Parabon NanoLabs không phải là hảng đầu tiên nghĩ đến đồng ý làm việc như vậy với cảnh sát. Hảng công nghệ sinh học Identitas và Illumina đồng ý phỏng đoán màu mắt và tóc bằng cách dùng DNA. Dường như hảng Parabon NanoLabs là hảng duy nhất đồng ý cung cấp phỏng đoán gương mặt. Những nhà chuyên nghiệp bên ngoài nói, cung cấp hình dường như không chính xác, tuy nhiên căn cứ theo sự nghiên cứu, đó là làm một cách khái quát về gương mặt con người. Greytak phản bác rằng bởi vì là sự nghiên cứu độc quyền, Snapshot cung cấp hình nhiều chính xác hơn là con người nghĩ, dù gì chỉ cần gần giống để gợi trí nhớ cho nhân chứng. Snapshot chưa được chấp nhận bởi nhóm bên ngoài, việc đó những nhà nghiên cứu của Popular Science tin rằng sẽ tới kế tiếp.
Tranh cải nhiều nhất diện mạo của Snapshot là phỏng đoán gương mặt. Màu của mắt và tóc, đã được phỏng đoán một cách khoa học khả dĩ tương đối xong rồi. Tuy nhiên, tất cả tài liêu khoa học đã được xuất bản đề nghị những nhà nghiên cứu là chỉ bắt đầu nắm vững cách phỏng đoán gương mặt con người từ di truyền (genes) của người đó. "Căn cứ vào những nghiên cứu đã được báo phát hành, tôi rất nghi ngờ vào lúc nầy, ai đó đã thấu hiểu việc làm nầy," lời nói của ông Manfred Kayser, một nhà sinh học của Erasmus Medical Center ở Hoà Lan, người đã phát minh cách phỏng đoán màu mắt và tóc mà hảng Illuminas và những hảng khác dùng.
Cái gì làm gương mặt nhiều khó khăn hơn màu của tóc và mắt? Bởi vì nó được kiểm soát bởi nhiều di truyền (genes) hơn (nên nhớ genes làm ra DNA. tth). Bất cứ di truyền (gene) nào nhà khoa học tìm thấy, nó liên hệ ảnh hưởng rất ít với gương mặt. Bởi vì màu tóc và mắt được kiểm soát bởi ít di truyền (genes) hơn, nên nhà khoa học tìm thấy hầu hết dễ dàng. Mặc dù thế, họ chưa biết hết. Đó là tại sao phỏng đoán màu mắt và tóc từ DNA được đến con số 90 phần trăm chắc chắn. Trong lúc đó, nói theo khoa học về phỏng đoán màu da từ DNA - một tranh cải khác về phỏng đoán của Snapshot - là ở đâu đó ở giữa mắt, tóc và gương mặt.
Greytak đồng ý Snapshot không chính xác tuyệt đối, cũng không là khoa học sẵn sàng cho nó được như vậy. "Mục đích của chúng tôi là không cung cấp một hồ sơ lý lịch tuyệt đối chính xác và đó chỉ là một người mà bạn chưa từng thấy, có thể ăn khớp với hồ sơ lý lịch," bà Greytak nói. "Mục đích thật sự của chúng tôi là cung cấp cái gì đó mà nó sẽ trông gần giống một người để nó sẽ gơi lại trí nhớ và cùng lúc, nó tránh một cách rỏ ràng cho những người khác trông không giống.
Greytak nói Parabon Nanolobs thường kiểm chứng Snapshot với khách hàng, là những đơn vị Cảnh Sát, FBI...(law enforcement agencies) của liên bang và tiểu bang. Những đơn vị gởi Parabon NanoLabs mẩu DNA của người mà họ biết. Hảng tạo mô hình gương mặt, rồi đơn vị gởi cho hảng hình của chính người đó để so sánh. Đó là bước đi qua của nhiều đơn vị Law Enforcement Agencies trước khi họ quyết định mua Snapshot cho một vụ. Snapshot giá tới $5000USD cho một phạm nhân.
Như vậy có thể đoán như thế nào rằng cảnh sát sẽ dùng DNA lấy từ hiện trường của vụ án để tạo gương mặt? Liệu Snapshot trở thành, như Greytak hy vọng, chìa khoá cho những vụ điều tra? Câu trả lời tuỳ theo chi phí của việc làm và sự tin tưởng của cành sát như thế nào.
Nói chung chung về lấy DNA để tạo gương mặt.
Đường lối đảo ngược (Reverse) của công nghệ sinh học nầy là một bước tiến mới của khoa học. Rồi đây những người đã gieo nên tội thì phải đền tội để những oan hồn thanh thãn mà siêu thoát.
Nói tới Reverse, làm tôi liên tưởng tới lúc tôi làm computer programmer cho nhà băng World Savings. Nhà băng trả hằng trăm ngàn USD mỗi năm để thuê Software Escrow Sevices.
Một lần bà sếp của tôi, hỏi tôi rằng nếu bà đưa cho tôi báo cáo của Escrow (output) và input files của Software Escrow, rồi tôi "Reverse" coding dùng language COBOL để tạo ra Software cho Escrow System được không? Tôi trả lời để tôi cố gắng. Vậy mà tôi làm được, xong trong khoảng 4 tháng, gây chấn động trong Loan Department của World Savings. Từ đó World Savings khỏi thuê Software Escrow Services nữa và nhà băng tiết kiệm được hằng trăm ngàn USD mỗi năm. World Savings thưởng cho tôi President Award.
President Award là thưởng cao nhất của World Savings. Họ cho tôi và bà xả bay lên thành phố Albuquerque thuộc tiểu bang New Mexico của Mỹ. Trong lần đi nầy, cũng có nhiều người được thưởng như tôi nhưng khác department. Ngoài nhân viên được thưởng ra, có sự hiện diện của ông bà chủ nhà băng người Do Thái, và tất cả sếp lớn. Họ cho chúng tôi ở hai tuần trong Hotel Hyatt, thức ăn thì World Savings chỉ huy nấu nên ăn uống ê hề. Hotel Hyatt nầy xây theo kiểu mọi da đỏ, chỉ có một tầng trệt. Bên ngoài họ tô cement rồi sơn màu đất sét lên, nhìn thô kệch như nhà đất sét của người mọi da đỏ, nhưng bên trong thì đẹp tuyệt vời. New Mexico khởi thuỷ là đất của người mọi da đỏ. Lần đi nầy, họ cho chúng tôi đi khinh khí cầu (hot air balloon), chúng tôi đi hot air balloon lần đầu và bà xả tôi thích lắm.
Rồi khi tôi về hưu World Savings, ông Vice President coi về IT của World Savings tặng tôi $70000.00 tiền mặt. Tôi mừng quá và lấy hết tiền nầy mua chiếc xe hơi Lexus LS460 tặng bà xả. Bà xả đi xe nầy được hơn một năm thì bị bệnh và mất. Tôi hết sức vui đã làm được việc nầy, nếu tôi không làm thì tôi đâu còn cơ hội nữa. tth
Click-Vào Đây - Để đọc nguyên văn bài báo bằng tiếng Anh.
No comments:
Post a Comment